Weten wat je doet, terwijl je het doet, in het huidige moment, moment na moment.
Mindfulness is een manier van zijn waarbij je stilstaat bij het nu: je bent volledig aanwezig in het moment. Zonder te oordelen ga je na wat zich hier en nu aandient in je lichaam en in je hoofd. Het helpt je om te vertragen en dichter bij jezelf te komen. Je bent niet langer onderweg, maar komt thuis.
Mindfulness kan je bereiken via technieken, vaardigheden en het cultiveren van een attitude.
Er zijn de lichaamsgerichte technieken waarbij je aandacht gaat trainen en je voelen gaat ‘oefenen’. Dit doe je door allerhande meditaties zoals liggen in aandacht, zitten in aandacht, staan en gaan in aandacht en aandacht voor de ademhaling.
Er zijn de cognitieve vaardigheden waarbij je je bewust leert worden van je gedachten, emoties en fysieke sensaties. Je leert er vanop afstand naar te kijken. Je verandert niet de inhoud maar wel de relatie die je ermee hebt. Je leert dus omgaan met fysiek ongemak, negatieve emoties en gedachten.
Ten slotte is er de attitude. Vanuit de mindfulness worden 7 instellingsfactoren gecultiveerd: niet-oordelen, niet-streven, geduld, altijd opnieuw beginnen, accepteren, loslaten, vertrouwen. Deze kan je aanleren door ze gaandeweg toe te passen in je dagelijkse leven. Het is het aanleren van mededogen voor jezelf en de anderen.
Deze mindfulness werd in de westerse wereld geïntroduceerd door Jon Kabat-Zinn. Eind jaren 70 ontwikkelde hij een training genaamd mindfulness based stress reduction (MBSR). Het programma werd ontwikkeld voor chronische pijnpatiënten die uitbehandeld waren. De aanpak had voor het eerst een holistische visie waarbij lichaam en geest samen werden gebracht. Het was gericht op het aanspreken van het zelfhelend vermogen en de zelfverantwoordelijkheid van de patiënt. Daarnaast verrichtte Jon Kabat-Zinn heel wat onderzoek en schreef tal van boeken.
Mindfulness wordt toegepast in verschillende domeinen. In de loop der jaren werden trainingen ontwikkeld voor stress en depressie, chronische pijn, kanker, artritis en eetstoornissen. Daarnaast werd het effect van mindfulness ook grondig onderzocht. Dit onderzoek toonde aan dat er door het beoefenen van mindfulness structurele veranderingen plaatsvinden in het brein waardoor je minder stress en angst ervaart, meer zelfvertrouwen hebt en positiever in het leven staat.
Is mindfulness iets wat je even doet en snel resultaat oplevert? Neen, het beoefenen van mindfulness vraagt tijd, geduld, commitment en beoefening, maar is de weg naar minder angst, minder stress en meer positivisme. Door mindfulnesstechnieken te oefenen en er tijd voor vrij te maken in je drukke dagschema, kan je ze integreren in je leven en meer zijn dan moeten.