“Om een probleem werkelijk te kunnen oplossen, moet je het minstens vanuit drie verschillende invalshoeken bekijken”, zei Albert Einstein ooit.
Het Enneagram is een persoonlijkheidsmodel dat negen persoonlijkheidstypes beschrijft die elke met een eigen bril naar de werkelijkheid kijken. Ze doen dit vanuit een bepaalde motivatie, drijfveer of basisangst.
Het Enneagram geeft inzicht in je functioneren en drijfveren en kan helpen om andere brillen op te zetten zodat je met meer soepelheid kan omgaan met je omringende werkelijkheid.
Deze negen persoonlijkheidstypes worden als volgt omschreven: de morele hervormer (perfectionist), de zorgzame adviseur (helper/gever), de succesvolle presteerder (werker), de romantische individualist, de onderzoekende denker (waarnemer), de loyale bewaker (betwijfelaar), de entertainende optimist (levensgenieter), de beschermende uitdager (baas) en de vreedzame bemiddelaar.
1. Perfectionisten zijn realistisch consciëntieus en principieel. Ze kunnen zich voordoen als moralist of wereldverbeteraar. Ze proberen hun idealen ook werkelijk te realiseren. Ze hebben vaak het idee dat het altijd beter kan en zijn dan ook niet gauw tevreden. Ze kunnen gefrustreerd zijn omdat het leven en de mensen niet zijn zoals ze in hun ogen zouden moeten zijn. Ze kunnen teleurgesteld zijn in de eigen onvolmaaktheid doordat ze niet kunnen voldoen aan de hoge eisen die ze zichzelf stellen.
2. Helpers zijn warm, betrokken, verzorgend en gevoelig voor de behoeften van anderen: ze bieden hulp aan de medemens. Hun helpen heeft echter als onderliggend, onbewust doel de eigen superioriteit te tonen. Ze hebben moeite om door te dringen tot hun innerlijk.
3. Presteerders zijn energiek, optimistisch, zelfverzekerd en doelgericht. Ze zetten alles opzij om succes te hebben, desnoods ten koste van anderen.
4. Romantici zijn gevoelig, warm en scherpzinnig. Ze voelen zich uniek en willen als zodanig gezien worden. Ze putten hun energie uit anderen. Ze zijn sterk intuïtief en introvert, soms melancholiek en zwaarmoedig.
5. Waarnemers hebben behoefte aan kennis en zijn introvert, leergierig, analytisch en inzichtelijk. Ze willen vooral objectieve, feitelijke informatie verzamelen. Ze hebben moeite om met hun gevoelens om te gaan: ze parkeren ze en gaan af op wat hun denken hen ingeeft. Ze verzamelen zo veel mogelijk kennis zodat die hen kan redden bij gebrek aan de inzet van hun emoties.
6. Loyalisten hebben verantwoordelijkheidsgevoel, zijn betrouwbaar en hechten waarde aan een loyale opstelling tegenover hun familie, groepen en goede doelen. Hun persoonlijkheid varieert van gereserveerd en timide tot openhartig en confronterend. Ze hechten waarde aan tradities en kunnen goed samenwerken.
7. Levensgenieters zijn energiek, levendig en optimistisch; ze willen hun steentje bijdragen aan de wereld. Hun uiterlijk voorkomen is dat van blijheid, spontaan en fantasierijk. Soms zijn ze impulsief en naïef, ontwijken pijn en hebben tegenstrijdige gevoelens bij het aangaan van verbintenissen.
8. Uitdagers zijn assertief, direct, onafhankelijk, zelfverzekerd en beschermend. Ze komen over als sterke persoonlijkheden, stellen onrechtvaardigheid of oneerlijkheid aan de kaak en hebben een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Ze willen controle houden over de situatie.
9. Vredestichters zijn ontvankelijk, goedaardig en ondersteunend. Ze streven naar harmonie met de medemens en de wereld. Het zijn onpartijdige scheidsrechters, ze zwemmen graag met de stroom mee, zijn meegaand en kunnen gemakzuchtig zijn. Er is soms moeilijk vat op te krijgen: ze ontvluchten moeilijke situaties en rekenen er niet op dat anderen zich voor hun problemen interesseren.
Deze negen types hebben elk een eigen centrum van waaruit ze handelen: de buik, het hart of het hoofd.
Om in balans te zijn met onszelf, hebben we alle drie deze centra nodig.
Het buikcentrum hebben we nodig om tot actie over te gaan, in beweging te komen en om ons bewust te zijn van ons lichaam.
Het hartcentrum hebben we nodig om een hart-hartconnectie met de ander op te bouwen, in contact te staan met onze emoties en onze identiteit te ontdekken.
Het hoofdcentrum hebben we nodig om te plannen, te analyseren, inzichten te verwerven en onszelf tijdens onze persoonlijke groei te observeren.
Het buikcentrum is het instinctieve centrum.
Hier vinden we de perfectionist, de uitdager en de vredestichter: ze handelen alvorens bewust na te denken. Ze streven naar autonomie, willen de touwtjes in handen hebben en zullen niet snel iets tegen hun zin doen.
Hun basisemotie is woede. De uitdager zal deze woede direct uiten en op een hevige manier, maar is ze snel weer vergeten. De vredestichter zal de woede onderdrukken en de perfectionist slikt ze in, maar houdt ze bij. Eens het emmertje vol, spuwt de vulkaan.
Het hartcentrum is het emotionele centrum.
Hier vinden we de helper, de presteerder en de romanticus.
Hun basisemotie is schaamte.
Ze zoeken een manier om geliefd te worden om wie ze zijn, maar diep in zichzelf geloven ze dat ze niet goed genoeg zijn. Daarom geloven ze dat ze zich anders moeten voordoen om liefde en erkenning te krijgen. De helper zal daarom anderen zo veel mogelijk helpen, de presteerder gelooft dat hij met zijn successen erkenning krijgt en de romanticus is ervan overtuigd dat hij de sleutel tot erkenning uitsluitend kan vinden in zichzelf.
Het hoofdcentrum is het mentale centrum.
Hier vinden we de waarnemer, de loyalist en de levensgenieter. Zij merken zeer veel op in hun omgeving en hebben een hoofd dat niet tot rust komt. Ze streven vooral naar zekerheid en vragen zich af wat en wie er te vertrouwen is.
Hun basisemotie is angst. De waarnemer vertrouwt de buitenwereld niet en vlucht in zijn hoofd waar hij zijn observaties analyseert. De loyalist vertrouwt noch de buitenwereld, noch zijn innerlijke wereld en begint te twijfelen. De levensgenieter is bang voor de binnenwereld met al zijn pijnlijke emoties en heeft angst om iets te kort te komen, waardoor hij wegvlucht in allerlei leuke activiteiten.
Waar het bij mindfulness gaat over weten wat je doet terwijl je het doet, gaat het bij het enneagram over de diepere laag weten waarom je iets doet.
Tijdens de coaching gaan we op zoek naar de type(s) van het enneagram waar jij jou in herkent.
Vervolgens gaan we de types uitwerken zodat jij meer inzichten krijgt in bepaalde (onbewuste) patronen. We staan stil bij jouw drijfveren en basisangsten waardoor je jouw gedrag (acties) beter leert begrijpen. Niet alleen krijg je inzichten over jezelf maar ook inzichten over het gedrag/drijfveren/ basisangsten van anderen. Dit zorgt ervoor dat je de andere persoon beter leert begrijpen waardoor je bepaalde situatie beter te baas kan of beter kan loslaten.